महाराष्ट्र सहकार विकास महामंडळ मर्यादित याची कंपनी कायदा १९५६ च्या अंतर्गत शासनाद्वारे सन २००० मध्ये स्थापना करण्यात आली. सन २००१ मध्ये महामंडळा मार्फत शासन हमीवर कर्जरोख्यांद्वारे भांडवल उभारणी करण्यात आली. महाराष्ट्रामध्ये सहकार क्षेत्राच्या विकासासाठी महामंडळ कार्यान्वीत आहे. सद्यस्थितीत महामंडळाचे पदसिध्द अध्यक्ष हे महाराष्ट्र शासनाचे मा. मंत्री सहकार आहेत. तसेच महामंडळास भारतीय रिझर्व बँकेकडून नॉन बँकींग फायनान्स कंपनी म्हणून परवानगी देण्यात आलेली आहे.
जागतिकीकरणानंतर सहकार क्षेत्रास बहुराष्ट्रीय कंपन्यांशी करावी लागणारी स्पर्धा, व्यावसायिक कौशल्यांचा अभाव, साधनसंपत्तीची मर्यादा यासारख्या गंभीर आव्हानांना सामोरे जावे लागत आहे. या स्पर्धेमध्ये महाराष्ट्रामध्ये सहकार क्षेत्रात विविध सहकारी संस्था कार्यरत राहण्यासाठी त्यांचे बळकटीकरण आणि सक्षमीकरण होणे आवश्यक आहे. काळानुरूप त्यांना सुधारीत तंत्रज्ञानाची ओळख करून देणे, उद्योग वृध्दीसाठी मार्गदर्शन करणे, आर्थिक वृध्दीमध्ये वाढ होण्यासाठी उपलब्ध नवीन संधीचा लाभ मिळवून देण्यासठी एका समन्वय एजन्सीची नितांत निकड होती. याकरीता राज्य शासनाने स्वतंत्र महामंडळ स्थापन करण्याचा निर्णय घेतला. त्यानुसार महाराष्ट्र सहकार विकास महामंडळाची स्थापना करण्यात आली. या महामंडळाची कंपनी कायदयानुसार दिनांक २८ ऑगस्ट २००० रोजी नोंदणी करण्यात आली. नोंदणीवेळी महामंडळाचे अध्यक्ष मा. मुख्यमंत्री होते तसेच मा. मंत्री (सहकार), मा. मंत्री (पणन), मा. मंत्री (वस्त्रोदयोग), मा. मंत्री (वित्त), मा. राज्यमंत्री (सहकार), मा. सचिव (सहकार) व मा. सहकार आयुक्त हे संचालक होते. सन २००१-०२ या वर्षात महामंडळामार्फत १२ सहकारी साखर कारखाने व १ सुतगिरणी अशा १३ सहकारी संस्थांना रु. ९४ कोटी कर्ज मंजूर करण्यात आले.